ZEYTİNİN TANIMI, TARİHÇESİ VE KULLANIMI
Akdeniz efsanelerine sıkça konu olan “Ölmez Ağaç” veya “Hayat Ağacı” olarak da anılan zeytin, ilk çağlardan bu yana hayatımızdadır. Sadece gıda maddesi olarak kullanılmamış; ayrıca sağlık, güzellik ve yakıt olarak da yararlanılmıştır.
Zeytin ağacının dünyada yetişen bütün ağaçların ilki olduğu söylenmektedir. Diğer bir bilgiye göre ise zeytin “Olea Chrysophylla”; yani her daim yeşil olan ve dallarını dökmeyen yabani bir ağaç türüdür. Zeytinin önemi ve kullanım alanı arttıkça efsanelerde de yerini almıştır. Refahın ve bolluğun sembolü olan zeytin, bereketi ve barışı temsil eder. Kutsal kitaplarda da zeytinden birçok yerde bahsedilmiştir. Zeytin kutsal bir meyve olarak kabul edilmiş ve şu sözlerle anlatılmıştır: “ Hiçbir yere ait değildir, ne doğuya ne de batıya…”
Fakat zeytin ağacının kökeni ve tarihi hakkında hiç kimse kesin bir bilgiye sahip değildir. Genel bir inanışa göre ise zeytine günümüzden 8 bin yıl öncesinde ilk defa Akdeniz havzasında rastlanmış ve ticaret yolları ile buradan dünyaya yayılmıştır. Ekonomik anlamda da ilk kullanımına ilişkin veriler de yine Akdeniz havzasını işaret etmektedir.
Akdeniz bitkisi olarak bilenen zeytinin aslında oldukça geniş bir bölgeyi kaplayan yetişme alanı vardır. Türkiye’de Akdeniz’den Karadeniz’e hatta deniz ikliminden etkilenmeyen iç bölgelerde bile kendine yetişme alanları bulmuştur. Fakat Marmara Bölgesi sofralık zeytin açısından daha çok ön plana çıkmıştır. Zeytin ağaç sayısı bakımından ise Marmara Bölgesi Türkiye sofralık zeytin üretiminin büyük bir bölümünü kapsamaktadır. Bölge içinde Mudanya, Orhangazi, İznik ve Gemlik gibi bölgelerde yoğun olarak zeytin ağacı görülür.
Yağından, yaprağından ve kendisinden mucizeler sağlanan zeytinin faydaları saymakla bitmez…
- Sinüzit tedavisinde etkilidir
- Kolesterolün düzenlenmesine yardımcı olur
- Mide asidini azalttığından gastrit ve gastroduodenal ülserlere karşı koruyucu özelliklere sahiptir
- İçerdiği A, D, E ve K vitaminleri kanser tümörlerinin oluşumunu engeller ve radyoaktiviteye karşı vücudu korur
- Yaşlanmaya karşı etkilidir
- Karaciğer dostudur.
- Sindirim bozuklukları, safra kesesi hastalıklarında ve sarılıkta faydalıdır
Gerçek şudur ki bütün uygarlıklar zeytini kendi medeniyetlerine göre efsaneleştirip yüceltmişlerdir. Fakat kesin olan bir şey vardır ki, Akdeniz medeniyetleri için zeytin tanrının insanlara bir armağanı olup bu bölgedeki uygarlıkların temel sembolüdür.
